///
Zonnepanelen Op Oost-west Of Zuid: Wat Levert In Nederland Het Meeste Op?
Zonnepanelen Op Oost-west Of Zuid: Wat Levert In Nederland Het Meeste Op?
Zonnepanelen op oost-west of zuid: wat levert in Nederland het meeste op?
De beslissing om zonnepanelen aan te schaffen is een slimme zet, maar dan begint het echte werk: waar plaats je ze? Voor veel Nederlandse huiseigenaren is de zuidkant van het dak de heilige graal. Maar is dat wel altijd de beste keuze? Wat als je dak nu net perfect op het oosten en westen ligt? Of, een vraag die minder vaak gesteld wordt maar wel degelijk relevant is: zijn zonnepanelen op het noorden überhaupt een optie?
In dit uitgebreide artikel duiken we in de wereld van oriëntatie, hellingshoek en de praktische opbrengst zonnepanelen in het Nederlandse klimaat. We kijken verder dan de standaardadviezen en geven je een realistisch beeld, compleet met cijfers en overwegingen voor jouw specifieke situatie.
Laten we beginnen met de kernvraag: welke richting levert nu echt het meeste op?
Inhoud
De traditionele kampioen: zonnepanelen op het zuiden
Als we het hebben over maximale zonnepanelenopbrengst onder ideale omstandigheden, dan is een dak op het zuiden met een hellingshoek van ongeveer 35 graden de onbetwiste winnaar. De reden is simpel: de zon staat in Nederland het grootste deel van de dag in het zuiden. Panelen op het zuiden vangen daardoor de meeste directe zonlichturen, vooral rond de middag wanneer de zon op haar hoogst staat en het licht het meest intens is. Voor maximale jaaropbrengst onder perfecte omstandigheden is zuid nog steeds de referentie.
Wat mag je verwachten? Een goed systeem op het zuiden kan in Nederland een opbrengst realiseren van ongeveer 85% tot 90% van het piekvermogen (Wp) op jaarbasis. Dat betekent dat een paneel van 400 Wp zo'n 340 tot 360 kWh per jaar kan opleveren.
De voordelen op een rij:
-
Hoogste totale jaaropbrengst: Meer kilowatturen (kWh) betekent een kortere terugverdientijd.
-
Constante productie: Omdat het grootste deel van de dag zonlicht op de panelen valt, is de stroomproductie relatief stabiel.
Maar er zijn ook nadelen:
-
Piekbelasting op het net: Omdat iedereen met panelen op het zuiden rond hetzelfde moment (tussen 11.00 en 15.00 uur) veel stroom produceert, kan de terugleververgoeding dalen (salderen blijft gelukkig nog even).
-
Minder flexibel bij schaduw: Schaduw van bomen, daken of andere objecten kan direct de opbrengst beïnvloeden omdat de panelen meestal allemaal tegelijk op één kant liggen.
Dus, zuid is top voor de cijfers op papier. Maar wat als je dak niet op het zuiden ligt? Dan wordt het pas echt interessant om te kijken naar alternatieve plaatsingen, hellingshoeken en innovatieve oplossingen zoals optimizers of micro-omvormers om toch een hoog rendement te behalen.
De stille krachtpatsers: zonnepanelen op oost en west
Hier winnen praktijk en theorie het vaak van het pure optimum. Een combinatie van panelen op oost en west (of alleen oost of alleen west) is in veel Nederlandse situaties verrassend efficiënt en soms zelfs slimmer.
Hoe werkt dat? Panelen op het oosten vangen het ochtendzonlicht. Ze beginnen vroeg met produceren, precies wanneer veel gezinnen wakker worden, douchen, koffie zetten en apparaten aanzetten. Panelen op het westen profiteren van de late middag- en avondzon, wanneer mensen thuiskomen van werk, gaan koken en de televisie aanzetten.
De voordelen van een oost-west opstelling:
-
Betere spreiding van opbrengst: De productie is gelijkmatiger verdeeld over de dag. Dit sluit vaak beter aan op je eigen verbruiksprofiel, waardoor je meer directe zelfconsumptie hebt (je gebruikt je eigen stroom direct). Dit wordt steeds belangrijker naarmate de salderingsregeling afgebouwd wordt.
-
Minder last van schaduw: De zon staat 's ochtends en 's avonds lager, maar omdat de panelen onder een hoek staan, kan een oost-west opstelling soms beter omgaan met schaduw van buren of schoorstenen dan een zuid-opstelling.
-
Meer panelen op het dak: Op een schuin dak kun je vaak meer panelen kwijt in een oost-west configuratie, omdat je de hele dakvlakken kunt benutten. Minder ruimte gaat verloren. Meer panelen kunnen het nadeel van een lagere opbrengst per paneel compenseren.
Wat levert het op? De opbrengst zonnepanelen op puur oost of west ligt ongeveer op 80-85% van die op het zuiden. Een combinatie van beide kanten kan samen echter tot wel 90-95% van de opbrengst van een zuid-systeem halen! Het verschil is dus minimaal, terwijl de voordelen in dagelijkse bruikbaarheid groot kunnen zijn.
Zoals je ziet, is de keuze niet altijd zwart-wit. Laten we nu kijken naar een optie die vaak wordt afgeschreven.
De buitenbeentje: zijn zonnepanelen op het noorden rendabel?
Het korte antwoord: ja, maar met duidelijke voorwaarden. Zonnepanelen op het noorden zullen nooit de opbrengst halen van een zuid-dak. In Nederland ligt de opbrengst ongeveer op 60-70% van wat een paneel op het zuiden zou doen.
Wanneer kan noord toch een overweging zijn?
-
Bij een plat dak: Op een plat dak plaats je panelen onder een optimale hoek, los van de oriëntatie van het huis. Richting is dan minder relevant.
-
Bij gebrek aan ruimte: Als je zuid-, oost- en west-dakvlakken vol liggen en je wilt nóg meer capaciteit, kan noord een aanvulling zijn. Elke extra kWh telt.
-
Met hoogrenderende panelen: Moderne panelen, zoals die met IBC-cellen, presteren beter bij diffuus licht (bewolking) en lage lichtinval. Dit maakt ze relatief geschikter voor noordelijke oriëntaties.
Het is geen eerste keuze, maar het is zeker niet altijd "verboden terrein". De technologie helpt hier een handje.
De sleutel tot maximale opbrengst: het complete systeem
De oriëntatie van je panelen is cruciaal, maar het is maar één stukje van de puzzel. De uiteindelijke zonnepanelen opbrengst wordt bepaald door de kwaliteit van alle componenten samen.
De rol van hoogwaardige panelen
Niet alle panelen zijn gelijk. Het verschil tussen standaard polykristallijne panelen en de nieuwste generatie IBC-panelen is enorm, vooral in niet-ideale omstandigheden (zoals oost, west, of bewolking).
Een uitstekend voorbeeld zijn de Anker SOLIX RS40P zonnepanelen (455W IBC, 2-pack). Met een celrendement van 25% behoren ze tot de meest efficiënte op de consumentenmarkt. De IBC-technologie (Interdigitated Back Contact) betekent dat alle contacten aan de achterkant zitten, waardoor er meer ruimte is om licht op te vangen op de voorkant en er minder verlies is door weerstand. Ze presteren uitstekend bij hoge temperaturen en vangen meer diffuus licht op. Perfect dus voor het Nederlandse klimaat en voor daken die niet perfect op het zuiden liggen.
Het brein van je systeem: de omvormer of energiebank
Zelfs de beste panelen hebben een intelligent systeem nodig om de stroom te managen. Traditioneel gebeurt dit met een omvormer, maar steeds vaker kiezen mensen voor een energiebank (zonne-accu) met ingebouwde omvormertechnologie. Dit is dé manier om je zelfconsumptie te maximaliseren: je slaat je overtollige dagstroom op voor gebruik 's avonds.
De Anker SOLIX Solarbank 3 E2700 Pro is hier een krachtpatser in. Met 4 onafhankelijke MPPT-trackers kan hij tot 8 panelen aansluiten, elk op hun optimale werkspanning. Dit is ideaal voor panelen op verschillende oriëntaties (bijvoorbeeld 4 op oost en 4 op west), omdat schaduw of een andere hoek op één string de opbrengst van de andere strings niet beïnvloedt. Met een piekvermogen van 3600W kan hij alle panelen maximaal benutten. En met een uitbreidbare capaciteit tot 16 kWh heb je genoeg reserve voor donkere dagen.
Conclusie: wat is nu de beste keuze voor jou?
Er is geen universeel antwoord. De optimale opstelling voor jouw zonnepanelen hangt af van een combinatie van factoren:
-
Je dak: Oriëntatie, hellingshoek, beschikbare ruimte en schaduw.
-
Je energieverbruik: Verbruik je vooral overdag of juist in de ochtend en avond?
-
Je toekomstvisie: Reken je op de salderingsregeling of wil je voorbereid zijn op meer zelfconsumptie?
Ons advies op basis van dit alles:
-
Voor maximale totale jaaropbrengst (en een korte terugverdientijd onder de huidige regels): Kies voor zuid.
-
Voor een slim, toekomstbestendig systeem dat goed aansluit bij je verbruik: Overweeg serieus een oost-west combinatie. Het verschil in opbrengst is klein, de voordelen in dagelijkse bruikbaarheid groot.
-
Investeer in kwaliteit: Kies voor hoogrenderende panelen (zoals IBC) en een slim beheerssysteem (zoals een energiebank met meerdere MPPT's). Dit haalt het onderste uit de kan, ongeacht de richting.
Laat je altijd voorlichten door een erkende installateur die een gedetailleerde opbrengstberekening voor jouw specifieke situatie kan maken. En houd je opties open: met de juiste technologie is bijna elk dak geschikt om een waardevolle bijdrage te leveren aan je eigen energievoorziening.
Aanbevolen artikelen
Wees als eerste op de hoogte